Çatmalarda Kusur Oranlarının Belirlenmesi, Ulusal ve Uluslararası Düzeyde İncelenerek Bir Model Önerilmesi

Deniz kazalarının araştırılması hakkındaki uluslararası zorunluluklar kapsamında, Denizde Çatışmayı Önleme Tüzüğü’nün (DÇÖT) çatma davalarındaki yeri ve önemi açıklanarak çatma analizi ve kusur dağılımının ulusal ve uluslararası düzeyde nasıl yapıldığı, dünyadaki mevcut üç hukuk sisteminde yer alan büyük denizci devletler dikkate alınarak incelenmiştir. Kusur oranları belirlenirken, yüzden fazla uluslararası ve ulusal çatma dava örnekleri sınıflandırılmak suretiyle incelenmiş, kusur oranı ile gemilerin fiziksel özellikleri (geminin boyu, eni, gross tonajı, net ağırlık, makine gücü, baş draft, kıç draft), meteorolojik (çatma zamanı, ay/mevsim, rüzgar kuvveti, rüzgar yönü, akıntı kuvveti, akıntı yönü), ve görüş şartları ile çatma türünün, gemi adamı sayısının ve çatma anındaki hız ile kusur oranı arasında bir ilişki olup olmadığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte, çatma davası örneklerinde, gemiler tarafından ihlal edilen Denizde Çatışmayı Önleme Tüzüğü (DÇÖT) kuralları ile yerel trafik düzenlemeleri dikkate alınarak bu kuralların birbirlerine göre kusur oranının belirlenmesinde bir ağırlıklarının olup olmadığı ya da bir üstünlüklerinin bulunup bulunmadığının ortaya konması maksadıyla korelasyon ve regresyon analizleri yapılmış ve sonuçta kusur oranlarının hesaplanmasına yönelik bir model önerilmiştir.