Bâkî’de Tasavvuf ve Kırk Gazel Şerhi

Bâkî’nin şiirlerinde dinî ve tasavvufî muhtevanın bulunmadığı çok sayıda
araştırmacının yıllar boyunca ortak görüşü olmuştur. Araştırmacıların bu görüşüne
göre Bâkî’nin gazelleri dünyevî zevk, haz ve eğlenceden ibarettir. Bâkî’nin şiirleri
üzerine takınılan bu klasikleşmiş tutumu birçok yazılı kaynakta görmek mümkündür.
Bâkî Divanı’ndaki şiirler ve özellikle gazeller dikkatle incelendiğinde, tasavvufun
zengin remiz ve sembol lügatinden çok sayıda kelimenin bulunduğu görülür. Bâkî,
dinî ve tasavvufî düşünceyi yansıtan çok sayıdaki gazelinde tasavvuf sembolizmini
ustalıkla kullanmıştır.
“Bâkî’de Tasavvuf ve Kırk Gazel Şerhi” isimli bu eser, Bâkî’nin gazelleri üzerine
hazırlanan şerh çalışmalarındaki en fazla gazel şerhine yer vermesiyle, daha önceki
şerh çalışmalarında incelenmeyen gazelleri ihtiva etmesiyle ve şairin gazellerinin ilk
defa dinî ve tasavvufî yönüyle incelenmesiyle emsallerinden ayrılmakta ve bu
yönleriyle özgünlük taşımaktadır.
Bâkî’nin şiirleri üzerine yıllardır süregelen “Bâkî’de tasavvuf yoktur” görüşüne karşı,
yeni yorumlar ve değerlendirmeler sunduğumuz bu çalışmanın, Bâkî’nin şiirlerine
tasavvufî açıdan yeni bir bakış açısı sağlamasını temenni ederiz.