Fotoğraf ve Hukuk_{Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda Fotoğrafın Yeri}

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ......................................................................................................................... V
İÇİNDEKİLER ........................................................................................................... VII
KISALTMALAR LİSTESİ ....................................................................................... XIII
GİRİŞ ............................................................................................................................. 1
BİRİNCİ BÖLÜM
FOTOĞRAFIN TANIMI VE FOTOĞRAFIN TARİHİ
I. FOTOĞRAFIN TANIMI ........................................................................................ 5
II. FOTOĞRAFIN TARİHİ ......................................................................................... 8
A. Fotoğrafın Bulunuşundan Önceki Dönem ........................................................ 8
B. Camera Obscura ............................................................................................. 10
C. Fotoğrafın Bulunuşu ....................................................................................... 11
D. Fotoğrafın Gelişmesi ...................................................................................... 15
İKİNCİ BÖLÜM
FOTOĞRAFIN FİKRİ MÜLKİYET HUKUKUNDAKİ YERİ VE ESER KAVRAMI
I. FİKRİ MÜLKİYET HAKKI VE FİKRİ HAKLAR KAVRAMLARI.................. 19
II. FİKİR VE SANAT ESERLERİ HUKUKUNUN TÜRKİYE’DE TARİHİ VE GELİŞİMİ ............................................................................................................. 22
III. FİKRİ MÜLKİYET HUKUKUNDA ESER KAVRAMI VE ESER OLAN FOTOĞRAF.......................................................................................................... 25
A. Eser ................................................................................................................. 26
B. Eserin Unsurları.............................................................................................. 29
1. Subjektif Unsur -Hususiyet ........................................................................ 30
2. Objektif Unsur ............................................................................................ 39
a. Şekillenme ............................................................................................ 40
b. Eser Türlerinden Birine Dahil Olma ..................................................... 41
c. Eser Türleri ........................................................................................... 42
C. Eser Türlerine Göre Fotoğraf ......................................................................... 43
1. İlim ve Edebiyat Eseri Olarak Fotoğraf ...................................................... 43
a. İlim ve Edebiyat Eseri Olan Fotoğrafın Bedii Vasfının Bulunmaması ........................................................................................ 44
b. Her Nevi Teknik ve İlmi Mahiyette Olması ......................................... 44
c. İlim ve Edebiyat Eseri Fotoğrafta Hususiyet ........................................ 46
2. Güzel Sanat Eseri Olarak Fotoğraf ............................................................. 49
a. Fotografik Eserler ve Slaytlar Tanımı ................................................... 49
b. Estetik Değere Sahip Olma Kriteri ....................................................... 50
c. Fotoğrafın Güzel Sanat Eseri Sayılması İçin Sanatsal Değere Sahip Olması .................................................................................................. 53
d. Güzel Sanat Eseri Olan Fotoğrafta Hususiyet ....................................... 56
3. Fotoğraf Eserinin İşlenmeler ve Derlemeler Bakımından Değerlendirilmesi ....................................................................................... 59
a. İşlenmeler .............................................................................................. 60
b. Derlemeler ............................................................................................ 64
4. Eser Sayılmayan Fotoğraf .......................................................................... 66
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ESER SAHİPLİĞİ VE FOTOĞRAF ESERİ SAHİBİNİN HAKLARI
I. ESER SAHİPLİĞİ KAVRAMI ............................................................................ 67
II. BİRDEN FAZLA KİŞİNİN ESER SAHİPLİĞİ ................................................... 71
A. Ortak Eser Sahipliği ....................................................................................... 72
B. Elbirliği ile Eser Sahipliği .............................................................................. 75
III. ESER SAHİPLİĞİNE İLİŞKİN KARİNELER .................................................... 78
A. Sahibinin Adı Belirtilen Eserlerde Karine Olarak Eser Sahipliği .................. 79
B. Sahibinin Adı Belirtilmeyen Eserlerde Karine Olarak Eser Sahipliği ............ 80
IV. ESER SAHİBİ ÇALIŞAN VE İŞVEREN İLİŞKİSİ ............................................ 82
V. FOTOĞRAF ESERİ SAHİBİNİN HAKLARI ..................................................... 84
A. Fotoğraf Eseri Sahibinin Manevi Hakları ....................................................... 86
1. Eseri Kamuya Sunma Hakkı ...................................................................... 87
2. Adın Belirtilmesi ........................................................................................ 90
3. Eserde Değişiklik Yapılmasını Yasaklama Hakkı ...................................... 93
4. Eser Sahibinin Zilyed ve Malike Karşı Hakları .......................................... 95
B. Fotoğraf Eseri Sahibinin Mali Hakları ........................................................... 95
1. İşleme Hakkı .............................................................................................. 97
2. Çoğaltma Hakkı .......................................................................................... 98
3. Yayma Hakkı............................................................................................ 101
4. Temsil Hakkı ............................................................................................ 102
5. İşaret, Ses Ve/Veya Görüntü Nakline Yarayan Araçlarla Umuma İletim Hakkı ........................................................................................................ 104
6. Pay ve Takip Hakkı .................................................................................. 105
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
FOTOĞRAF ESERİ SAHİBİNİN HAKLARININ SINIRLANDIRILMASI
I. FOTOĞRAF ESERİ SAHİBİNİN HAKLARININ SINIRLANDIRILMASI .... 107
A. Kamu Düzeni Düşüncesi ile Sınırlandırma .................................................. 108
B. Kamu Yararı Düşüncesi İle Sınırlandırma - Genel Menfaat ........................ 109
1. Temsil Serbestisi ...................................................................................... 109
2. Eğitim ve Öğretim Amacıyla Seçme ve Toplama Eserler ........................ 110
3. İktibas Serbestisi ...................................................................................... 112
4. Gazete İçeriği ve Haber ............................................................................ 114
C. Özel Menfaat ................................................................................................ 115
1. Şahsi Kullanmaya Mahsus Çoğaltma ....................................................... 116
2. Kopya ve Teşhir Serbestisi ....................................................................... 118
3. Umuma Açık Mahallerde Eser, İcra, Fonogram, Yapım Ve Yayınların Kullanılması Ve/Veya İletilmesine İlişkin Esaslar .................................. 119
D. DEVLETE TANINAN YETKİLER ............................................................ 119
1. Fikir ve Sanat Eserlerinin İşaretlenmesi ................................................... 119
2. Devletin Faydalanma Yetkisi ................................................................... 119
3. Kamuya Maletme ..................................................................................... 120
BEŞİNCİ BÖLÜM
FOTOĞRAFTA ESER SAHİPLİĞİNDEN DOĞAN HAKLARLA İLGİLİ HUKUKİ İŞLEMLER
I. FİKRİ HAKLARIN DEVİR VE İNTİKALİ YOLLARI .................................... 121
A. Miras ............................................................................................................ 122
1. Ortak Eser Sahiplerinden Birinin Ölümü ................................................. 123
2. Elbirliği ile Eser Sahiplerinden Birinin Ölümü ........................................ 123
a. Elbirliği ile Eser Sahiplerinden Birinin Eser Tamamlanmadan veya Alenileşmeden Ölmesi ........................................................................ 124
b. Elbirliği ile Eser Sahiplerinden Birinin Eser Alenileştikten Sonra Ölmesi ................................................................................................ 124
II. FİKRİ HAKLARA İLİŞKİN SAĞLARARASI İŞLEMLER ............................. 125
A. Mali Hakların Devri ..................................................................................... 125
B. Ruhsat (Lisans Sözleşmeleri) ....................................................................... 126
C. Cayma Hakkı ................................................................................................ 129
D. Hakkın Eser Sahibine Dönmesi .................................................................... 132
E. Vazgeçme Hakkı .......................................................................................... 132
F. Rehin ve Haciz Hakkı .................................................................................... 133
ALTINCI BÖLÜM
FOTOĞRAF İLE İLGİLİ FİKRİ HAKLARIN İHLALİNDE KORUMA YOLLARI
I. FİKRİ HAKLARIN İHLALİ HALİNDE AÇILABİLECEK DAVALAR ......... 135
A. Tespit Davası ................................................................................................ 135
B. Tecavüzün Ref’i Davası ............................................................................... 137
1. Manevi Haklara Tecavüz Halinde Tecavüzün Ref’i Davası .................... 138
a. Alenileşmemiş Bir Eserin Sahibinin Rızası Olmaksızın veya Arzusuna Aykırı Olarak Kamuya Sunulması Halinde Açılacak Tecavüzün Ref’i Davası ..................................................................... 139
b. Eser Sahibinin Arzusuna Aykırı Olarak Adının Esere Konulması Halinde Açılacak Tecavüzün Ref’i Davası ......................................... 140
c. Eser Sahibinin Adı Esere Konulmamış Veya Yanlış Konulmuş Veya İltibasa Yol Açacak Şekilde Konulmuş İse Açılacak Tecavüzün Ref’i Davası ..................................................................... 140
d. Kaynak Gösterilmemesi, Yanlış veya Yetersiz Kaynak Verilmesi Halinde Açılacak Tecavüzün Ref’i Davası ......................................... 141
e. Eserde Değişiklik Yapılması Halinde Açılacak Tecavüzün Ref’i Davası ................................................................................................. 141
2. Mali Haklara Tecavüz Halinde Tecavüzün Ref’i Davası ......................... 142
C. Tecavüzün Men’i Davası .............................................................................. 145
D. Tazminat Davaları ........................................................................................ 146
1. Manevi Hakların İhlalinde Açılacak Davalar ........................................... 147
2. Mali Hakların İhlalinde Açılacak Davalar ................................................ 148
3. Temin Edilen Kârın Verilmesi Talebi ...................................................... 149
II. HÜKMÜN İLANI ............................................................................................... 149
III. İHTİYATİ TEDBİR ............................................................................................ 150
IV. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME ............................................................... 151
V. ZAMANAŞIMI ................................................................................................... 152
VI. CEZA DAVALARI ............................................................................................ 152
VII. KORUMA SÜRELERİ ....................................................................................... 154 XII

A. Mali Haklar Bakımından Koruma Süreleri .................................................. 154
B. Manevi Haklar Bakımından Koruma Süreleri .............................................. 155
YEDİNCİ BÖLÜM
ESER OLMAYAN FOTOĞRAFIN KORUNMASI
I. ESER OLMAYAN FOTOĞRAF........................................................................ 157
II. HAKSIZ REKABET HÜKÜMLERİ KAPSAMINDA FOTOĞRAFIN KORUNMASI .................................................................................................... 158
III. KİŞİLİK HAKLARI KAPSAMINDA FOTOĞRAFIN KORUNMASI ............. 161
IV. RESİM VE PORTRELER .................................................................................. 163
A. Ülkenin Siyasi ve İçtimai (Sosyal) Yaşamında Rol Oynayan Kişilerin Resimleri ...................................................................................................... 165
B. Tasvir Edilen Kimselerin İştirak Ettiği Geçit Resmi veya Resmi Tören Yahut Genel Toplantıları Gösteren Resimler ............................................... 166
C. Günlük Hadiselere Müteallik Resimler, Radyo Ve Film Haberleri İçin Şart Olmaması .............................................................................................. 167
SONUÇ ...................................................................................................................... 169
KAYNAKÇA ............................................................................................................. 175