Karahan Ana Çizgileriyle Osmanlı Türkçesinde Arapça Etkilerin Grameri

Bu çalışma, pratik bir amaçla, üniversitelerin ilgili bölümlerinde eğitim gören öğrencilere ders kitabı olarak hazırlanmıştır. Dolayısıyla herhangi bir bilimsel sorunu çözmek bir yana, herhangi bilimsel bir konuyu geniş kapsamlı olarak tartışmaktan da uzaktır. Ancak çalışma şu iddiaya sahiptir: Osmanlı Türkçesinde Arapça etkileri bir filolog gözüyle öğrenmek isteyen öğrenciler, bu ders kitabını sonuna kadar okur ve gerekli çalışmaları yaparlarsa konuyu genel çizgileriyle öğrenebilirler ve Osmanlı Türkçesinin ayrıntıları ve temel sorunları konularında da güçlü "sezgilere" sahip olabilirler. Böylece bu ders kitabı, alanda uzmanlaşmak isteyenler için de bir temel başvuru kaynağı olarak tasarlanmıştır.

 

Elbette ki bu alanda hazırlanmış değerli pekçok çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalardan olabildiğince yararlanılmakla birlikte, öğrencinin öğrenmesini ve algılamasını güçleştirecek her türlü ayrıntı kitabın dışında tutulmuştur. Ayrıca Osmanlı Türkçesi yazım özellikleri, lisans öğrencilerinden beklenen düzey gereği bir bütün olarak değerlendirilmiştir. Böylece öğrencinin bu bilgileri edinme süreci daha keyifli hale getirilmeye çalışılmıştır. Dilbilgisi konularının kuru betimlemelerden ibaret kalmaması için bolca örnek sıralanmış, örnekler olabildiğince hem Arap harfleriyle hem Latin harfleriyle verilmiştir. Kitabın sonuna, bu tür kitaplarda hep yapıldığı gibi, bilgilerin pekişmesini sağlamak üzere metin örnekleri konulmuştur. Bu metinler, özellikle Klasik Osmanlı Türkçesi (17. ve 18. yüzyıllar) ve "Yenileşme" dönemi olarak da adlandırılan Klasik sonrası Osmanlı Türkçesi dönemlerine (19. ve 20. yüzyıllar) aittir ve hem öğrencinin kendi kendine okuma çalışması yapması hem de ders sırasında kullanılması amacına hizmet edecektir. Bu bağlamda, kitabın hazırlanma amacının öğrencinin yeni metinler üretmesini sağlayacak yazma becerisinden çok, üretilmiş metinleri okuyup anlama becerisi kazanması olduğu belirtilmelidir. Kitapta, Osmanlı Türkçesinde sıklıkla kullanılmış olan Arapça ibarelerin sıralandığı bir liste ve alanla ilgili temel kaynakları içeren bir kaynakça bölümü de yer almaktadır. Dileğimiz, bu çalışmanın öğrencilerde "ayrıntılar"ı da edinme merakı uyandırması ve yeni öğrenmelere kapı aralamasıdır.