Karahan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesinde Mülkiyet Uyuşmazlıklarının Çözümü

Bu çalışmayı hazırlama fikri, İngiltere’de 2009 senesinde başlayıp 2010 senesinde tamamladığım yüksek lisansımda sunduğum “ARE THE EXPROPRIATION ENFORCEMENTS IN TURKEY COMPATIBLE WITH PRINCIPLES OF THE EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS?” adlı tezimle oluşmuştur. Ülkemizdeki kamulaştırma uygulamalarını Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kriterleri açısından incelemiş olduğum tezimin “Distinction” derecesi ile geçmesinin üzerine, değerli akademisyenler Profesör Chandra Lekha Sriram ve John Strawson, çalışmamda yalnızca kamulaştırma uygulamalarını değil, AİHM.’in mülkiyet hakkı bağlamında önüne gelen ve ülkemiz hakkında yapılmış olan diğer başvuru konularını da incelemem ve bu şekilde kitaplaştırmam tavsiyesinde bulunarak söz konusu kitabın yazılmasına vesile olmuşlardır. 12 Eylül 2011 tarihinde ülkemizde kabul edilen Anayasa değişiklikleri ile bireylere Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru imkanı tanınmasından sonra ise, mülkiyet hakkı konulu bu çalışmada yalnızca AİHM.’e değil, aynı zamanda Anayasa Mahkemesine yapılmış olan olan mülkiyet hakkı başvurularını da incelemek elzem olmuştur. Zira, insan haklarına dair ihlal iddiaları dolayısıyla Anayasa Mahkemesine başvuru, ilke olarak AİHM.’e başvuru öncesinde tüketilmesi gereken bir iç hukuk yolu haline gelmiştir.

 

“AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ VE ANAYASA MAHKEMESİNDE MÜLKİYET UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜ” adlı bu kitap, başlığından anlaşılabileceği üzere mülkiyet hakkı konusunda verilmiş olan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi kararlarını incelemektedir.

SÖZ KONUSU ESER BU BAĞLAMDA “AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİNDE MÜLKİYET HAKKI” BAŞLIKLI BİRİNCİ BÖLÜMDE MÜLKİYET HAKKI KONUSUNDA GENEL BİLGİLER VERMEKTE, SONRASINDA İSE AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİNE EK PROTOKOLÜN 1. MADDESİNDE BELİRTİLEN MÜLKİYET HAKKININ YAPISI, ÖZNELERİ VE KAPSAMI GİBİ KONULARI AİHM. KARARLARI ÇERÇEVESİNDE İNCELEMEKTEDİR. BU BÖLÜMDE BULUNAN VE ORJİNALİ İNGİLİZCE OLAN AİHM. KARARLARININ BİRÇOĞU TARAFIMCA ÖZETLENEREK TÜRKÇE’YE AKTARILMIŞ VE ÖZET OLARAK ÇEVRİLEN BU KARARLARIN ORJİNAL METİNLERİ DE, KARARLARI ANADİLİNDE VE ORİJİNAL İFADELERİ İLE OKUMAK İSTEYEN OKUYUCU İÇİN BU ÇEVİRİLERİN SONUNDA DİPNOTLAR İLE GÖSTERİLMİŞTİR. ÇALIŞMADA DEĞİNİLEN VE ORJİNALİ FRANSIZCA OLAN BİRÇOK KARAR İSE AİHM.’İN RESMİ SİTESİ OLAN WWW.HUDOC.COE.İNT ADRESİNDE YAYINLANMIŞ OLAN ÖZET ÇEVİRİLERDEN, YARGITAY’IN RESMİ INTERNET SİTESİNDEN VE MEVZUAT-İÇTİHAT PROGRAMLARINDAN DERLENEREK KİTABA EKLENMİŞTİR.

ESERİN “GENEL OLARAK AİHM.'İN MÜLKİYET HAKKINA DAİR İHLAL KARARLARI VE ÜLKEMİZDEKİ DURUM” BAŞLIKLI İKİNCİ BÖLÜMÜNDE İSE ÜLKEMİZ HAKKINDA AİHM.’E MÜLKİYET HAKKININ İHLALİ İDDİASIYLA YAPILMIŞ OLAN ÖRNEK BAŞVURULAR KONULARINA GÖRE KATEGORİZE EDİLMİŞ VE ULUSAL HUKUKUMUZDAKİ UYGULAMALAR İLE KARŞILAŞTIRMALI ŞEKİLDE ANALİZLERİ YAPILMIŞTIR.

 

Eserin “MÜLKİYET HAKKINA DAİR ANAYASA MAHKEMESİNE YAPILAN BİREYSEL BAŞVURULAR” başlıklı üçüncü bölümünde ise öncelikle Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru koşulları ve yolu açıklanmış; sonrasında ise Anayasa Mahkemesine yapılmış olan birtakım örnek başvurulara değinilmiştir.

 

Bu çalışmanın amacı mülkiyet hakkının AİHM. ve Anayasa Mahkemesi kararları çerçevesinde temel ilkelerini ve yapısını açıklamak ve mülkiyet hakkına müdahalenin hangi hallerde meşru sayılabileceğinin ve hangi hallerde ihlaline yol açabileceğinin analizini yapmak; sonrasında ise AİHM. ve Anayasa Mahkemesinin ülkemiz hakkında mülkiyet hakkı bağlamında vermiş olduğu kararların değerlendirmesini yapmaktır.