Roma Hukuku Kavram ve Kurumları

Roma Hukuku, Kıta Avrupası Devletlerinin özel hukuk sistemlerini ve Türkiye gibi, medeni kanunlarını bu ülkelerden iktibas eden Devletlerin hukuk sistemlerini derinden etkilemiştir. Kendi özel hukuk sistemlerini öğrenmek isteyen bu ülkelerin hukukçuları için, Roma hukukunu öğrenmek zaruridir. Kaldı ki, Roma hukukunun kaynaklık etmediği hukuk sistemleri açısından da Roma Hukukunu öğrenmenin yararı tartışmasızdır. Nitekim Anglo-Amerikan hukuk çevresine mensup ülkelerde ve Osmanlı İmparatorluğu gibi, bu hukuk çevresine oldukça yabancı sayılan ülkelerde, Roma hukuku okutulmuştur ve okutulmaktadır. Kendi zamanında Dünyanın süper gücü olan bu Devlet, güçle kurulmuş; fakat hukukla ayakta kalmıştı. Bu tüm Devletler için geçerli evrensel bir kuraldır: Iustitia est fundamentum regnorum: Adalet yönetimin temelidir. Roma Hukukuna yaklaşımı şu şekilde özetlemek mümkündür: Birinci görüş, bu hukukun öğretilmesinin gereksizliği; ikinci bir görüş, ilgili hukuk alanlarının içinde o disiplince ilgili olduğu kadar ele alınması; üçüncü bir görüş, tamamen ve Roma Hukuku sistemi içinde bağımsız öğretilmesi; dördüncü görüş, tam bir disiplin olarak kendi sistemi içinde ele alıp, karşılaştırma yaparak öğretilmesi şeklindedir. Biz de bu son görüşün taraftarları olarak, Roma Hukukunu kendi içinde bir bütün olarak ele alıp, Türk Hukuku ile karşılaştırmalı olarak incelemenin uygun olacağını düşünmekteyiz.(ÖNSÖZDEN)