IFRS-9 ve Finansal Düzenlemeler

Elinizdeki kitabın çıkış noktası 2008 yılında yaşadığımız Küresel Finansal Krize (KFK) dayanmaktadır. Ancak, 2020 yılı başlarında patlak veren ve küresel boyutta yaşanan salgın bize finansal düzenlemelerin önemini sadece hatırlatmakla kalmayıp, uygulamada ne kadar etkili olabileceklerini de göstermiştir.
Yakın gelecekte salgınların iktisadi yazında finansal krizler ve ekonomik durgunluklar dışında kendine ayrı bir yer edinmesi şaşırtıcı olmayacaktır. Bununla birlikte, kitapta irdelediğimiz konular finans sisteminin maruz kaldığı veya kalabileceği şokların bu farklı niteliklerinden bağımsız olarak da finansal düzenlemelerin işlerliğini anlatmayı hedeflemektedir. Takdir edersiniz ki, bu konularda yapılacak bir çalışmanın herkesi tatmin edecek bir tarzda ve kapsamda ele alınması pratik açıdan mümkün değildir. Bu nedenle, kitabımızda konunun çerçevesini olabildiğince sınırlı tutarak incelemeyi tercih ettik.
Finansal krizler ekseriyetle parasal genişleme veya özel olarak kredi genişlemesi ile başlayan ve beraberinde varlık fiyatlarında önce hızlı yükselişlere ve ardından da sert çöküşlere neden olan tehlikeli kargaşalardır. Bunların sonucunda bankacılık sektörü çoğunlukla derin bir bunalıma girdiğinden, finansal krizlerin önüne geçmek amacıyla KFK sonrasında makro-sakıngan politikalar tasarlanmıştır. Salgınla iktisadi mücadele ile birlikte devasa boyutlara ulaşan mali destek paketleri ve parasal genişleme adımları, adeta finansal sistemin dayanıklılığını bir kez daha teste tabi tutmuştur. Kitabın ana amacı, tüm bu politikaların önemli bir parçası olan finansal düzenlemelerin güçlü ve zayıf yönlerinin Türkiye özelinde örnek uygulamalar ve alıştırmalar yardımı ile ortaya konulmasıdır.
Cevabını aradığımız temel soru ise, KFK sonrası tasarlanan ve içinde yeni muhasebe standardını da barındıran düzenleme çerçevesinin finansal sistemin şoklar karşısındaki direncini arttırmakta ne kadar başarılı olduğudur. Bu soruyu cevaplamak aynı zamanda düzenlemeleri teknik yönleri ile beraber detaylı şekilde incelemeyi de gerekli kılmaktadır.
Elinizdeki eser bir ders kitabı, bir akademik tez veya kapsamlı bir IFRS-9 ya da Basel 3 rehberi olmamakla birlikte, hem bu tür çalışmalardan yoğun olarak faydalanmakta hem de irdelediği konuları belli bir bağlama oturtarak bu tür çalışmalara destek vermeyi amaçlamakta veya ilham kaynağı olmayı ummaktadır. Aynı zamanda, model riski ve menkul kıymetleştirme uygulamalarında KFK sonrası yapılan yeni düzenlemeler de kitabın eklerinde incelenmiştir. Kitap, kaynakçada atıfta bulunduğumuz birbirinden kıymetli çalışmaların yanı sıra, uzmanlık alanlarımıza yönelik kişisel birikim ve profesyonel deneyimlerimizden de yoğun olarak faydalanmaktadır.
Kitabımızda Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’na (International Financial Reporting Standard) yapılan atıflar, standartların özgün kısaltmalarına sadık kalınarak yapılmıştır (IFRS-9, IFRS-13, IAS-39 vb.).
İktisadi kuramlarla muhasebe ilkeleri arasındaki karşılıklı ilişkiyi Türkiye özelinde uygulamalı biçimde ortaya koymaya gayret ettiğimiz ve küresel sal-gında IFRS-9 ve Basel 3 standartlarının işleyişini tartıştığımız bu çalışmamızı, konunun ülkemizde gerek politika yapıcılar gerekse araştırmacılar ve piyasa profesyonelleri nezdindeki tartışmalarına fikri bir katkıda bulunması dileğiyle okuyucularımızın beğenisine sunarız.
Çalışmalarımız boyunca bizleri destekleyen ailelerimize ve değerli fikirle-rinden yararlandığımız Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Caner Bakır’a teşekkür ederiz. Kitabın yayına hazırlanması sırasında editörlük görevini üstlenen ve Bocconi Üniversitesinde öğrenim hayatına devam eden Zeynep Erkal’a ve kitabın kapağının hazırlanmasında bizden desteğini esirgemeyen Naba Üniversitesi’nden Eliçe Nur Uzkurt’a ayrıca teşekkürlerimizi sunarız.
Okuyuculara faydalı olması dileğiyle.
Ozan Çağlar- Eren Ocakverdi