Osmanlı Siyasal İktidarı

Dr. Yılmaz Yurtseven

Meşruiyet, Otorite ve İdeoloji Üzerine Bir Deneme

İçindekiler

Birinci Bölüm
Meşruluk Kavramı Ve Geçmişten Günümüze Siyasi Meşruluğun Temelleri
I. Meşruluk Kavramı
II. Meşruluğun Farklı Anlamları Ve Boyutları
III. Siyasi Açıdan Meşruluğun Önemi, Vazgeçilmezliği Ve Fonksiyonu
IV. Meşruluğun Bazı Kavramlarla İlişkisi Ve Mukayesesi
V. Meşruluğun Temelleri

İkinci Bölüm
Tanzimat Dönemine Kadar Osmanlı DevletindeSiyasi İktidarın Meşruluk Temelleri
I. Bazı Eski Devletlerde Siyasi İktidar Ve Meşruiyet Olgusu
II. İslamiyet Öncesi Türk Devletlerinde Siyasi İktidar Ve Meşruluk
III. İslamiyet İle Türk Siyasi İktidar Ve Meşruiyet Anlayışında Yaşanan Değişim
IV. Klasik Dönem Osmanlı Siyasi İktidarı
V. Osmanlı Hukukunun Yapısı
VI. . Osmanlı Devleti’nde Devlet (Siyasi İktidar)-Reaya İlişkileri
VII. Klasik Dönem Osmanlı İdeolojisi, Din Ve Meşruluk
VIII. Genel Değerlendirme

Üçüncü Bölüm
Tanzimat Sonrası: Hukuki Otorite Anlayışına Doğru
I. Çözülme Ve Yönetimin Sorgulanması
II. Tanzimat Sonrası Osmanlı Siyasi İktidarı
III. I. Meşrutiyet Ve Anayasalı İktidara Doğru
IV. Iı. Meşrutiyet Dönemi
Sonuç
Kaynakça

Önsöz ve Teşekkür

Siyasal meşruiyet sorunu antik çağlardan günümüze kadar hep tartışılmış ve tartışılmaya da devam edilmektedir. İnsanoğlunun birlikte yaşama arzu ve mecburiyetinin en önemli sonucu devlet ve onun egemen gücü iktidar olmuştur. Tarih boyunca iktidarın ve dolayısıyla egemenliğin kaynağı sorgulanmıştır. Bu sorgulama yapılırken kimi zaman gelenekler, töreler ve inançlar temel ölçütler olurken kimi zaman hukuk ve adalet düşüncesi ağır basmıştır. Dünya tarihinde kendine özgü bir hukuki sistem ve monarşik imparatorluk olarak yerini alan Osmanlı Devleti, günümüzde siyasal iktidar, meşruiyet ve ideoloji gibi konular üzerinden de incelenmeye ve tartışılmaya başlanmıştır. Bir doktora tezi olarak hazırlanan bu çalışmanın temel amacı, söz konusu tartışmalara gerek literatür gerek kavramsal anlamda, bilimsel ve akademik kaygılarla mütevazı bir katkıda bulunmaktır. Konunun cazibesi iddiasında yatmakta olduğundan, elbette çalışmamız pek çok eksiği de barındırmaktadır. Tarihi bir olguyu modern kamu hukuku, hukuk tarihi ve siyaset bilimi süzgecinden geçirmeyi amaçlayan bu çalışma eğer söz konusu alanlara katkı sağlayabilirse amacına ulaşmış sayılır.

Bu çalışma vücut bulurken hemen her konuda cömertçe desteklerini gördüğüm sayısız insan oldu. Doktora çalışmalarıma devam ederken bu konuda çalışmam hususunda beni cesaretlendiren ve akademik hayatımda hep bir anne şefkatiyle yanımda olduğunu hissettiren, saygıdeğer Hocam ve danışmanım Prof. Dr. Gül AKYILMAZ Hanımefendi’ye duyduğum şükran ve minneti ifadelendirecek sözcükleri bulamıyorum. Doktora sınavında jüri başkanlığını üstlenen ve çalışmalarımda yoğun desteğini gördüğüm, Türk Hukuk Tarihimizin duâyeni Prof. Dr. Halil CİN Hocam’a; akademisyenliğin bir hayat tarzı olduğunu öğrendiğim ve hep kendime örnek aldığım, Hocam Prof.Dr. Bahtiyar AKYILMAZ’a;
Hocam Prof. Dr. Şahin AKINCI’ya; Hocam Prof.Dr. Ahmet BİLGİN’e ve akademik hayatımda ve bu kitabın basılmasında yoğun destek ve teşvikini esirgemeyen Hocam Prof.Dr. Vahit DOĞAN'a sonsuz şükranlarımı arz ediyorum.

Bu çalışmamda gerek şahsi kütüphanelerini kullanımıma lutfettikleri gerek düşünsel ve bilimsel katkılarıyla destek sağladıkları için değerli hocalarım Prof. Dr. Ali Şafak BALI ve Prof. Dr. Reyhan SUNAY’a teşekkürlerimi sunuyorum.

Ve her zaman düşünce, eleştiri ve katkılarıyla yanımda olup desteklerini esirgemeyen, kader birliği yaptığım can dostlarım… Erken acısı yüreğimizi dağlayan ağabeyim ve hocam, merhum Prof.Dr. İbrahim DÜLGER, Prof.Dr. M. Okan TAŞAR, Dr. Onursal CİN, Doç.Dr. Musa AYGÜL ve Doç.Dr. Savaş ÇEVİK’e gönülden teşekkür ediyorum.

Ailem… Öncelikle sevgili Annem ve Babam… Size teşekkür etmek sanırım kifayetsiz kalıyor. Şükran ve minnetten daha fazlasını hakeden, hayatı benim için hep kolaylaştırmaya çabalayan, hayatı paylaştığım fedakâr eşim Alev, biricik oğlum Batuhan ve canım kızım Cansu… Sevgiyle ve minnetle…

Kitabın basımında emeği geçen Savaş Yayınevi çalışanlarına ayrıca teşekkür ederim."